Podstawy prawne ochrony gatunkowej w Polsce:

- Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U z 2020 r. poz. 55 t.j.)

- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt,

- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin,

- Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów.

W Polsce ochroną objętych jest 715 gatunków roślin (415 gatunków – ochrona ścisła i 300 gatunków – ochrona częściowa), 322 gatunki grzybów (232 gatunków – ochrona ścisła i 90 gatunków – ochrona częściowa) i 802 gatunki zwierząt (592 gatunki – ochrona ścisła i 210 gatunków – ochrona częściowa). Szacuje się też, że około 65% gatunków dzikiej flory i fauny Polski to gatunki leśne.

Na terenach Nadleśnictwa Celestynów spotkać można wiele gatunków objętych ochroną ścisłą, między innymi:

GRZYBY:

• kolczkówka dołkowana (Hydnellum lucidum),
• miękusz szafranowy (Hapalopilus croceus),
• sarniak sinostopy (Sarcodon glaucopus),

POROSTY:

• brodaczka sp. (Usnea sp.),

ROŚLINY:

• brzoza niska (Betula humilis),
• goryczka wąskolistna (Gentiana pneumonanthe),
• goździk kosmaty (Dianthus armeria),
• goździk pyszny (Dianthus superbus),
• kosaciec syberyjski (Iris siberica),
• lilia złotogłów (Lilium martagon),
• mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi),
• nasięźrzał pospolity (Ophioglossum vulgatum),
• pełnik europejski (Trollius europaeus),
• rojownik pospolity (Jovibarba sobolifera),
• rosiczka okrągłolistna (Drosera rotundifolia),
• rosiczka pośrednia (Drosera intermedia),
• salwinia pływająca (Salvinia natans),
• sasanka łąkowa (Pulsatilla pratensis),
• wielosił błękitny (Polemonium coeruleum),

ZWIERZĘTA:

• czerwończyk fioletek (Lycaena helle),
• czerwończyk nieparek (Lycaena dispar),
• kozioróg dębosz (Cerambyx cerdo),
• modraszek telejus (Phengaris teleius),
• pachnica dębowa (Osmoderma eremita),
• postojak wiesiołkowiec (Proserpinus proserpina),
• trzepla zielona (Ophiogomphus cecilia),
• zalotka białoczelna (Leucorrhinia albifrons),
• zalotka większa (Leucorrhinia pectoralis),
• poczwarówka jajowata (Vertigo moulinsiana),
• poczwarówka zwężona (Vertigo angustior),
• koza złotawa (Cobitis taenia),
• strzebla błotna (Phoxinus percnurus),
• grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus),
• kumak nizinny (Bombina bombina),
• ropucha paskówka (Bufo calamita),
• ropucha zielona (Bufo virdis),
• rzekotka drzewna (Hyla arborea),
• traszka grzebieniasta (Triturus cristatus),
• żaba moczarowa (Rana arvalis),
• batalion (Philomachus pugnax),
• bączek (Ixobrychus minutas),
• bąk (Botaurus stellaris),
• białorzytka (Oenanthe oenanthe),
• bielaczek (Mergellus albellus),
• bocian czarny (Ciconia nigra),
• bogatka (Parus major),
• brodziec piskliwy (Actitis hypoleucos),
• brzegówka (Riparia riparia),
• cierniówka (Sylvia communis),
• cyranka (Anas querquedula),
• czajka (Vanellus vanellus),
• czarnogłówka (Poecile montanus),
• czeczotka zwyczajna (Acanthis flammea),
• czubatka (Lophophanes cristatus),
• czyż (Carduelis spinus),
• drozd śpiewak (Turdus philomelos),
• droździk (Turdus iliacus),
• dudek (Upupa epops),
• dymówka (Hirundo rustica),
• dzierlatka (Galerida cristata),
• dzięcioł czarny (Dryocopus martius),
• dzięcioł duży (Dendrocopos major),
• dzięcioł średni (Dendrocopos medius),
• dzięcioł zielonosiwy (Picus canus),
• dzięcioł zielony (Picus virdis),
• dzięciołek (Dendrocopos minor),
• dziwonia (Carpodacus erythrinus),
• dzwoniec (Chloris chloris),
• gawron (Corvus frugilegus),
• gągoł (Bucephala clangula),
• gąsiorek (Lanius collurio),
• gil (Pyrrhula pyrrhula),
• grubodziób (Coccothraustes coccothraustes),
• jarzębatka (Sylvia nisoria),
• jastrząb gołębiarz (Accipiter gentilis),
• jemiołuszka (Bombycilla garrulus),
• jer (Fringilla montifringilla),
• jerzyk (Apus apus),
• kania czarna (Milvus migrans),
• kawka (Corvus monedula),
• kląskawka (Saxicola torquata),
• kobuz (Falco subbuteo),
• kokoszka (Gallinula chloropus),
• kopciuszek (Phoenicurus ochruros),
• kormoran (Phalacrocorax carbo sinensis),
• kos (Turdus merula),
• kowalik (Sitta europaea),
• krakwa (Anas strepera),
• krętogłów (Jynx torquilla),
• krogulec (Accipiter nisus),
• kropiatka (Porzana porzana),
• kruk (Corvus corax),
• krwawodziób (Tringa totanus),
• krzyżodziób świerkowy (Loxia curvirostra),
• kszyk (Gallinago gallinago),
• kukułka (Cuculus canorus),
• kluczyk (Serinus serinus),
• kulik wielki (Numenius arquata),
• kwiczoł (Turdus pilaris),
• lelek (Caprimulgus europaeus),
• lerka (Lullula arborea),
• łabędź krzykliwy (Cygnus cygnus),
• łabędź niemy (Cygnus olor),
• łęczak (Tringa glareola),
• łozówka (Acrocephalus palustris),
• makolągwa (Carduelis cannabina),
• mazurek (Passer montanus),
• mewa mała (Larus minutus),
• mewa siodłata (Larus marinus),
• mewa siwa (mewa pospolita) (Larus canus),
• mewa śmieszka (Chroicocephalus ridibundus) (Larus ridibundus),
• muchołówka białoszyja (Ficedula albicollis),
• muchołówka mała (Ficedula parva),
• muchołówka szara (Ficedula striata),
• muchołówka żałobna (Ficedula hypoleuca),
• mysikrólik (Ficedula hypoleuca),
• myszołów (Buteo buteo),
• nurogęś (Mergus merganser),
• oknówka (Delichon urbicum),
• orlik krzykliwy (Clanga pomarina),
• ortolan (Emberiza hortulana),
• paszkot (Turdus viscivorus),
• pełzacz leśny (Certhia familiaris),
• pełzacz ogrodowy (Certhia brachydactyla),
• pełzacz dwuczuby (Podiceps cristatus),
• perkozek (Tachybaptus ruficollis),
• piecuszek (Phylloscopus trochilus),
• pieżga (Sylvia curruca),
• pierwiosnek (Phylloscopus collybita),
• pleszka (Phoenicurus phoenicurus),
• pliszka siwa (Motacilla alba),
• pliszka żółta (Motacilla flava),
• płaskonos (Anas clypeata),
• płomykówka (Tyto alba),
• podróżniczek (Luscinia svecica),
• pokrzewka czarnołbiasta (kapturka) (Syhia atricapilla),
• pokrzewka ogrodowa (gajówka) (Sylvia borin),
• pokrzywica (Prunella modularis),
• potrzeszcz (Emberiza calandra),
• potrzos (Emberiza schoeniclus),
• pójdźka zwyczajna (Athene noctua),
• przepiórka (Coturnix coturnix),
• pustułka (Falco tinnunculus),
• puszczyk (Strix aluco),
• raniuszek (Aegithalos caudatus),
• remiz (Remiz pendulinus),
• rokitniczek (Acrocephalus schoenobaenus),
• rudzik (Erithacus rubecula),
• rybitwa białoskrzydła (Chlidonias leucopterus),
• rybitwa białowąsa (Chlidonias hybridus),
• rybitwa rzeczna (rybitwa zwyczajna) (Sterna hirundo),
• rybitwa czarna (Chlidonias niger),
• rycyk (Limosa limosa),
• samotnik (Tringa ochropus),
• sierpówka (synogarlica turecka) (Streptopelia decaocto),
• sieweczka rzeczna (Charadrius dubius),
• sikora modra (Cyanistes corenleus),
• sikora uboga (Poecile palustris),
• siniak (Columba oenas),
• skowronek (Alauda arvensis),
• słonka (Scolopax rusticola),
• słowik rdzawy (Luscinia megarhynchos),
• słowik szary (Luscinia luscinia),
• sosnówka (Periparus ater),
• sowa (uszatka) błotna (Asio flammeus),
• sójka (Garrulus glandarius),
• sroka (Pica pica),
• srokosz (Lanius excubitor),
• strumieniówka (Locustella fluviatilis),
• strzyżyk (Troglodytes troglodytes),
• szczygieł (Carduelis carduelis),
• szpak (Sturnus vulgaris),
• śnieguła (Plectrophenax nivalis),
• świergotek drzewny (Anthus trivialis),
• świergotek łąkowy (Anthus pratensis),
• świergotek polny (Anthus campestris),
• świstunka leśna (Phylloscopus sibilatrix),
• trzciniak (Acrocephalus arundinaceus),
• trzcinniczek (Acrocephalus scirpaceus),
• trznadel (Emberiza citrinella),
• turkawka (Streptopelia turtur),
• wilga (Oriolus oriolus),
• wodnik (Rallus aquaticus),
• wróbel (Passer domesticus),
• zaganiacz (Hippolais icterina),
• zięba (Fringilla coelebs),
• zielonka (Porzana parva),
• zimorodek (Alcedo atthis),
• zniczek (Regulus ignicapilla),
• żuraw (Grus grus),
• borowiec wielki (Nyctalus noctula),
• gacek brunatny (Plecotus auritus),
• gacek szary (Plecotus austriacus),
• karlik większy (Pipistrellus nathusii),
• mopek (Barbastella barbastellus),
• mroczek późny (Eptesicus serotinus),
• nocek duży (Myotis myotis),
• nocek Natterera (Myotis nattereri),
• nocek rudy (Myotis daubentonii),
• nocek wąsatek (Myotis mystacinus),
• orzesznica leszczynowa (Muscardinus avellanarius),
• smużka leśna (Sicista betulina),

Gatunki objęte ochroną częściową, występujące w Nadleśnictwie Celestynów, to między innymi:

GRZYBY:

• lakownica żółtawa (Ganoderma lucidum),

POROSTY:

• chrobotki (Cladonia sp.),
• chrobotek leśny (Cladonia arbuscula),
• chrobotek reiferowy (Cladonia rangiferina),
• płucnica islandzka (Cetraria islandica),

ROŚLINY:

• drabik drzewkowaty (Climacium dendroides),
• gajnik lśniący (Hylocomium splenders),
• piórosz pierzasty (Ptilium crisa-castrensis),
• płonnik pospolity (Polytrichum commune),
• rokietnik pospolity (Pleurozium schreberi),
• widłoząb kędzierzawy (Dicranum polysetum),
• widłoząb miotłowy (Discranum scoparium),
• bagno zwyczajne (Ledum palustre),
• bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata),
• centuria pospolita (Centaurium erythraea),
• cis pospolity (Taxus baccata),
• goździk piaskowy (Dianthus arenarius),
• gnieźnik leśny (Neottia nidus-avis),
• gruszyczka mniejsza (Pyrola minor),
• gruszyczka okrągłolistna (Pyrola rotundifolia),
• grzybienie białe (Nymphaea alba),
• kocanki piaskowe (Helichrysum arenarium),
• kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine),
• kukułka krwista (Dactylorhiza incarnata),
• kukułka szerokolistna (Dactylorhiza majalis),
• listera jajowata (Listera ovata),
• modrzewnica zwyczajna (Andromeda polifolia),
• naparstnica zwyczajna (Digitalis grandiflora),
• orlik pospolity (Aquilegia vulgaris),
• podkolan biały (Platanthera bifolia),
• pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata),
• storczyk – rodzaj (Orchis sp.),
• śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis),
• turówka leśna (Hierohloe australis),
• wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum),
• wiciokrzew pomorski (Lonicera periclymenum),
• widłak goździsty (Lycopodium clavatum),
• widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum),
• widłak wroniec (Lycopodium selago),
• wilżyna ciernista (Ononis spinosa),
• zimozioł północny (Linnaea borealis),

ZWIERZĘTA:

• biegacz skórzasty (Carabus coriaceus),
• biegacz zielonozłoty (Carabus auronitens),
• kwietnica okazała (Protaetia aeruginosa),
• modraszek alkon (Maculinea alcon),
• modraszek bagniczek (Plebeius optilete),
• mrówka ćmawa (Formica polyctena),
• mrówka rudnica (Formica rufa),
• paź żeglarz (Iphiclides podalirius),
• tęcznik liszkarz (Calosoma sycophanta),
• trzmiele (Bombus ssp.),
• rak rzeczny (Astacus astacus),
• pijawka lekarska (Hirudo medicinalis),
• szczeżuja wielka (Anodonta cygnea),
• winniczek (Helix pomatia),
• kiełb białopłetwy (Romanogobio albipinnatus),
• koza pospolita (Cobitis taenia),
• minóg rzeczny (Lampetra fluviatilis),
• minóg strumieniowy (Lampetra planeri),
• minóg ukraiński (Eudontomyzon mariae),
• piekielnica (Alburnoides bipunctatus),
• piskorz (Misgurnus fossilis),
• różanka (Rhodeus sericeus amarus),
• śliz (Neomacheilus barbatulus),
• ropucha szara (Bufo bufo),
• traszka zwyczajna (Triturus vulgaris),
• żaba wodna (Rana esculenta),
• żaba jeziorkowa (Rana lessonae),
• żaba śmieszka (Rana ridibunda),
• żaba trawna (Rana temporaria),
• jaszczurka zwinka (Lacerta agilis),
• jaszczurka żyworodna (Lacerta vivipara),
• padalec zwyczajny (Anguis fragilis),
• zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix),
• żmija zygzakowata (Vipera berus),
• czapla siwa (Ardea cinerea),
• kormoran (Phalacrocorax carbo sinensis),
• mewa srebrzysta (Larus argentatus),
• wrona siwa (Corvus corone),
• bóbr europejski (Castor fiber),
• gronostaj (Mustela erminea),
• jeż wschodni (Erinacerus concolor),
• kret (Talpa europaea),
• łasica (Mustela nivalis),
• mysz zaroślowa (Apodemus sylvaticus),
• ryjówka aksamitna (Sorex araneus),
• ryjówka białowieska (Sorex caecutiens),
• ryjówka malutka (Sorex minutus),
• rzęsorek rzeczek (Neomys anomalus),
• wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris),
• wydra (Lutra lutra).